الیاف آنتی باکتریال را می‌شناسید؟
هدف از این محتوای آموزشی، آشنایی با الیاف آنتی باكتریال است که این روز‌ها کارآیی ویژه‌ای دارد و در اطراف و پیرامون زندگی، نام آن شنیده و پرکاربرد است.
این الیاف، الیافی هستند كه حاوی یك یا چند ماده فعال كننده بوده و می‌تواند جلوی رشد می‌كروارگانیسم‌ها را گرفته و یا آن‌ها را از بین ببرد.
الیافی كه شامل مواد ضد باكتری هستند چنانچه به مدت طولانی در محیط آلوده كه مساعد رشد باكتری است قرار گیرند هیچگونه می‌كروارگانیسمی برروی ان‌ها قادر به رشد نمی‌باشند. این در حالیست كه اگر الیاف معمولی در این شرایط قرار گیرد پس از مدتی باكتری‌های بسیار زیادی بر روی آن رشد خواهند کرد.
در گروه صنعتی تندگویان ۲ قابلیت تولید الیاف انتیی باكتریال بنا به سفارش مشتری برای دسیتكس‌های مختلف وجود خواهد داشت. الیاف آنتی باکتریال در پتو، جوراب، لباس، منسوجات خانگی، كلاه، دستكش، فیلتر‌ها، كیسه خواب، رو بالشی، تشك و… استفاده می‌شود.
ضرورت کاربرد الیاف آنتی باکتریال
امروزه و در محیط پیرامونی زندگی ما انسان‌ها، مراقبت‌های بهداشتی و سلامتی یکی از بزرگترین دغدغه‌ها محسوب می‌شود. باکتری‌های پاتوژن، باکتری‌های بوزا، قارچ‌ها و کپک‌ها همواره به عنوان خطری برای موجودات زنده و غیر زنده مطرح بوده‌اند.
بوی ناخوشایند لباس‌هایی مانند جوراب، شیوع بیماری‌ها، لک شدن و تخریب منسوجات از جمله اثرات مخربی هستند که میکروب‌های مضر می‌توانند داشته باشند. یکی از روش‌های کاهش اثرات مخرب میکروب‌های مضر، آنتی میکروب کردن منسوجات است.
جالبه بدونید که گرچه استفاده از مواد ضد میکروبی عرصه‌ی جدیدی در علم نیست اما تنها در چند سال اخیر است که تلاش‌های زیادی برای تکمیل منسوجات با ترکیبات ضد میکروبی انجام شده است.
میکروب‌ها جانداران بسیار کوچکی هستندکه با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند و از آن جمله می‌توان به میکروارگانیسم‌هایی مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها، جلبک‌ها و ویروس‌ها و غیره اشاره کرد. گرما و رطوبت شرایط بسیار مساعدی برای رشد اکثر این موجوات فراهم می‌کند.
میکروب‌ها اغلب با مصرف محتوای پلیمری منسوجات به عنوان منبع کربن، ویژگی‌های عملکردی و کیفیت پارچه‌ها را دچار اختلال کرده و یا باعث ایجاد لکه روی پارچه می‌شوند.
چه الیافی بیشتر در معرض خطر هستند؟!
الیاف و منسوجاتی نظیر: لباس‌های ورزشی، لباس‌های طبیعت گردی، لباس‌های نظامی، روکش‌ها مانند روکش بالش، لحاف، فرش و کوسن همواره بیشتر از دیگر منسوجات در معرض آسیب و خطر هستند.
اهداف آنتی باکتریال کردن الیاف چیست؟
- کنترل رشد میکروب
- کاهش بوی بد
- کاهش خطر انتقال عفونت
- کاهش بیماری‌هاحفظ کیفیت پارچه و ویژگی‌های ظاهری آن به ویژه در مورد الیاف طبیعی
موارد مصرفی الیافی آنتی باکتریالی
الیاف آنتی باکتریال شده در منسوجات بیمارستانی و هتلی، حوله، لباس کار، لباس‌های ورزشی، پوشش‌های كف و کالای خواب مورد استفاده بیشتری قرار می‌گیرند. رشد باكتری روی منسوجات، یك خطر واقعی در بیمارستان‌ها، مدارس و منازل برای افراد ایجاد می‌كند.
باتوجه به این موضوع از مواد ضدباكتری می‌توان بر روی منسوجات استفاده نمود. هم‌اكنون سعی بر این می‌باشد كه مواد ضد می‌كروبی به‌صورت پایدار اثرات
خود را اعمال نمایند. سهم اصول بهداشتی برای الیاف یك حفاظت ضد می‌كروبی با دوام از باكتری‌ها و حمله قارچ‌ها می‌باشد، كه می‌توانند بر روی الیاف به شیوه‌های مختلف اثر بگذارند
روش‌های تولید الیاف ضد باکتری
بر حسب جنس و ماهیت منسوج مورد نظر، عوامل و روش‌های مختلف توسعه یافته‌اند. برای الیاف مصنوعی می‌توان عوامل فعال ضدباکتری را در مرحله اکستروژن به مذاب پلیمر اضافه کرد. این عملیات بهترین دوام را فراهم می‌کند زیرا عوامل فعال به‌صورت فیزیکی در ساختمان الیاف قرار می‌گیرند و آزادسازی آن‌ها به‌تدریج صورت می‌گیرد.
روش‌های مرسوم رمق‌کشی و پدکردن برای انجام عملیات ضدباکتری بر الیاف طبیعی و مصنوعی توسط عوامل تریکلوسان و پلی هگزامتیلن بیگوانید (PHMB) صورت گرفته است. برای عوامل بر پایه سیلیکون نیز از روش‌های اسپری و پد استفاده می‌شود.
بسیاری از روش‌های دیگر نظیر استفاده از محلول‌های نانوکلوئیدی، ساختار‌های پوسته -مغزی، اصلاحات شیمیایی، برقراری پیوند‌های کوالانسی بین عوامل ضدباکتری و الیاف با استفاده از عوامل کراس لینک‌کننده و پیوندزنی در فرآیند‌های پلیمریزاسیون نیز گزارش شده است.
یک روش در حال توسعه برای تکمیل ضدباکتری استفاده از فرآیند سل-ژل است که امکان ساخت مواد با تنوع زیاد را فراهم می‌کند. از این روش به طور گسترده‌ای برای پوشش‌دهی استفاده شده است.
آنچه در تولید الیاف ضدباکتری حائز اهمیت است، توزیع مناسب و یکنواخت این عوامل است و بنابراین هر روشی که منجر به پراکندگی و توزیع مناسب این عوامل به همراه دوام بالا گردد، روشی مطلوب با راندمان مناسب محسوب می‌شود. شماتیکی از عملکرد منسوجات ضد باکتری شده در برخورد با باکتری‌ها در شکل زیر نشان داده شده است.
ضرورت‌هایی که باید در الیاف آنتی باکتریال وجود داشته باشد
به منظور دستیابی به بیشترین کارآیی در عملیات ضدباکتری برای الیاف و منسوجات باید تعدادی از الزامات برآورده گردد. این الزامات عبارت هستند از:
عوامل ایجاد‌کننده این قابلیت باید در برابر طیف وسیعی از گونه‌های باکتریایی و قارچی مؤثر باشد و نیز از سمیت پایین برای مصرف‌کنندگان برخوردار بوده و باعث مسمومیت، آلرژی و یا تحریک سیستم ایمنی نگردد. بنابراین منسوجات ضدباکتری باید استاندارد آزمون‌های سازگاری (سیتوتوکسی و حساسیت) را قبل از ارائه به بازار برآورده کنند.
- الیاف تکمیل شده باید در برابر عملیات شست‌و شوی مکرر، خشک‌شویی و پرس گرم (اتوکشی) دوام قابل قبول داشته باشد. این مسأله بزرگترین چالش عملیات تکمیل ضدباکتری برای منسوجات محسوب می‌گردد.
- الیاف نباید بر کیفیت منسوجات (نظیر استحکام فیزیکی و زیردست) و یا حتی ظاهر منسوج تأثیر منفی بگذارد.
- الیاف ضدباکتری باید با فرآیند‌های شیمیایی مورد نظر برای منسوج نظیر رنگرزی سازگار بوده و به لحاظ هزینه باید انجام این عملیات مقرون به صرفه باشد.
- نباید برای محیط زیست مضر و مشکل آفرین باشد
نباید میکرو ارگانیسم‌های مفید بر پوست بدن را از بین ببرد زیرا وجود این میکروارگانیسم‌ها برای سلامت و ایفای نقش محافظت‌کنندگی پوست ضروری می‌باشد.
همچنین اگر سوالی درباره الیاف آنتی باکتریال دارید میتوانید از قسمت تماس با ما سوالات خود را از کارشناسان گروه صنعتی تندگویان بپرسید.
