الیاف پلی استر به دو دستهی الیاف تو پُر (سالید) و الیاف تو خالی (هالو) تقسیم بندی میشوند. الیاف هالو همان طور که گفته شد تو خالی هستند و این فضای خالی با هوا پر شده است. این ویژگی باعث شده الیاف هالو خاصیت ارتجاعی و فنریت داشته باشند.
از این رو هدف از تولید الیاف هالو؛ برای استفاده در صنایع پر کردنی مانند مبلمان، سرویس خواب و… می باشد. الیاف هالو به دو صورت حلاجی شده و توپی در بازار عرضه میشوند. الیاف توپی متراکم تر بوده و خاصیت ارتجاعی بهتری دارند. دلیل آن ایجاد الیاف به شکل توپ و تیله های ریز در زمان حلاجی است.
در این دسته از الیاف جریان هوای بیشتری اتفاق میافتد. الیاف هالو توپی برای استفاده در انواع بالش و کوسن های مبلمان مناسب هستند.
الیاف هالو حلاجی شده نسبت به الیاف توپی حجیم تر و پر پف تر هستند. در واقع الیاف هالو را با استفاده از دستگاه های مخصوص حلاجی میکنند. الیاف حاصل بسیار نرم و پفکی هستند. این دسته از الیاف نیز برای پر کردن و استفاده در لحاف، انواع پالتو و کاپشن و… مناسب میباشند.
روش تولید الیاف هالو
تولید الیاف هالو با دو روش کلی انجام میگیرد. اولین روش برای تولید الیاف هالو؛ استفاده از صفحه های رشته ساز است. این صفحات دارای یک دماغه و یک روزنه در مرکز خود هستند.
شکل روزنه باعث میشود الیاف میان تهی شده و یا اینکه در سطح مقطع خود دارای یک یا چند منفذ باشند. به طور معمول سطح مقطع الیاف هالو به صورت مدور است. در برخی از موارد نیز سطح مقطع غیر مدور خواهد بود. در این صورت الیاف هالوی تولید شده را میان تهی پروفیلی میگویند.در این روش الیاف هالو در ضخامت ها و طول های مختلف تولید میشوند.
الیاف حاصل از این روش به صورت معمولی و یا سه بعدی هستند. الیاف معمولی به عنوان لایی در انواع کاپشن ها و پالتو ها استفاده میشوند. اما الیاف سه بعدی خاصیت برگشت پذیری و فنریت بیشتری نسبت به الیاف معمولی دارند. از این رو برای استفاده در انواع بالش، کوسن، مبلمان و… که برگشت به حالت اولیه خیلی مهم است؛ مناسب میباشند.
در این روش تولید الیاف هالو، گرانول ها وارد دستگاه خلاء میشوند و به مدت 12 ساعت در آنجا میمانند. در این مرحله به علت کاهش فشار دستگاه؛ رطوبت موجود در مواد نیز کاهش مییابد. مواد خشک شده به وسیلهی قیف وارد اکسترودر میشوند.
در این مرحله گرانول ها بر اثر حرارت ذوب میشوند و توسط مارپیچی به نام ماردون به سمت فیلترهای اسپین بیم میروند. مواد مذاب با فشار از صفحات رشته ساز که به شکل سردوش هستند؛ عبور میکند. الیاف حاصل را برای مراحل تکمیلی و انجام کشش به سایر بخش ها هدایت میکنند.
در نهایت الیاف هالو تولید شده برش خورده و در اندازه های مشخص بسته بندی میشوند. در روش دیگری که برای تولید الیاف هالو به کار میرود؛ با استفاده از نفوذ گاز دی اکسید کربن در حین فرآیند ریسندگی الیاف هالو تولید میشوند.
انواع الیاف توخالی
برای تولید الیاف هالو از سه نوع ماده اولیهی گرانول پالایشگاهی و خالص، مواد بازیافتی و همچنین ترکیبی از مواد بازیافتی و گرانول های خالص استفاده میشود. با توجه به اینکه از کدام مادهی اولیه در تولید الیاف هالو استفاده شده باشد، سه نوع مختلف از الیاف به دست میآیند.
همان طور که گفته شد گرانول های پالایشگاهی خالص و مرغوب هستند. به همین دلیل الیاف تولید شده با این ماده اولیه؛ بسیار با کیفیت و مرغوب هستند و به تبع آن قیمت بیشتری نیز دارند.
در ضمن الیاف حاصل؛ بسیار شفاف و سفید رنگ هستند. این دسته از الیاف را الیاف هالو ویرجین مینامند. این الیاف با کیفیت؛ با استفاده از دستگاه های رشته ساز تولید میشوند.
نوع دیگری از الیاف هالو را با استفاده از مواد بازیافتی مانند انواع بطری های پت که برای بسته بندی انواع نوشیدنی ها از قبیل آب معدنی و نوشابه ها استفاده میشود؛ تهیه میکنند. مواد اولیهی مورد استفاده در این روش نسبت به روش قبل از خلوص کمتری برخوردار هستند و الیاف حاصل را الیاف هالو ریسایکل مینامند.
در نتیجه کیفیت و قیمت کمتری هم دارند. رنگ این الیاف نیز بر خلاف روش قبل کرم رنگ است. این الیاف به علت قیمت پایین و مقرون به صرفه بودن؛ معمولا برای پر کردن انواع عروسک، تشک و مبل مورد استفاده قرار می گیرند. سومین نوع الیاف هالو را با استفاده از مواد ترکیبی تهیه میکنند.
به این ترتیب که درصدی از مواد را گرانول های پالایشگاهی و بقیه را مواد بازیافتی تشکیل میدهند. با این کار قیمت محصول کمتر میشود و کیفیت الیاف تولید شده نسبت به روش بازیافتی تا حدودی بهبود مییابد. به این ترتیب میتوان قیمت و کیفیت را کنترل کرد.
بنا به درخواست مشتری و موارد مصرف میتوان درصد هر کدام از مواد را تغییر داد. الیاف ترکیبی را اصلاحا الیاف هالو سمی ویرجین میگویند.
هرکدام از مواد اولیهی مورد استفاده در تولید هالو الیاف مزایای مخصوص به خود را دارند. به طور مثال گرانول های پالایشگاهی بسیار خالص، مرغوب بوده و رطوبت کمی دارند. بنابراین بخشی از مشکلات خط تولید مرتفع میشود. به علاوه ضایعات و دور ریز هم تولید نمیشود.
بنابراین راندمان تولید نیز بالاتر میرود و همچنین خط تولید متوقف نمیشود و رشته های الیاف نیز قطع نمی شوند. در ضمن محصولات حاصل نیز بسیار با کیفیت هستند و نیازی به ضد عفونی کردن آنها نیست. الیاف هالو ویرجین از مقاومت بالایی در برابر حرارت و کشش برخوردار هستند.
با استفاده از گرانول های خالص میتوان الیاف هالو را با ضخامت های مختلف و حتی خیلی ظریف تولید کرد. استفاده از مواد بازیافتی نیز مزایایی دارد. از جمله اینکه با این کار بخشی از مواد مضر به محصولات مفید تبدیل شده و به محیط زیست آسیبی وارد نمیشود. به علاوه قیمت الیاف حاصل پایین تر است و در نتیجه کالای تولید شده نیز قیمت مناسب تری خواهد داشت.